یکی از موضوعاتی که شاید دانستن آن جذاب باشد ، مراحل تولید فرش دستباف باشد. تقریباً همه ی ما دار قالی را دیده ایم و می دانیم یک قالی دستباف چگونه بافته می شود . اما این دار قالی که می بینید ، خروجی نهایی را تحویل شما می دهد که می توانید محصول نهایی را ببینید . اما این مرحله نهایی است و فقط به این محدود نمی شود بلکه این رشته سر دراز دارد .
1.تهیه مواد اولیه
برای تولید هر محصولی یک سری مواد اولیه نیاز است و قالی دستباف هم از این قاعده مستثنی نیست .تهیه ی مواد اولیه برای بافت یک قالی دستباف ، یک کار حرفه ای است. ماده ی اصلی نخ است که چند نوع نخ موجود است .نخ دستباف ها می تواند ابریشم باشد ، کرک باشد و یا پشم و گاهی هم پنبه .
رنگزاها هم دیگر مواد اولیه ی مراحل تولید فرش دستباف هستند که بسیار ضروری و مهم هستند . ابریشمی که تهیه می شود در چند دفعه شسته می شود که نا خالصی هایش از آن جدا شود .که پس از شستشو برای رنگرزی فرستاده می شود و این کار در کارگاه مخصوص رنگرزی انجام می شود .
2.رنگرزی
برای رنگرزی فرش دستباف از رنگرزهای طبیعی استفاده می شود که می تواند گیاهی یا جانوری باشد . با استفاده از این رنگرزها ، نخ ابریشم رنگ می شود و نخ های رنگ رنگ در اختیار هنرمند قالی باف قرار می گیرد . رنگرزی به دو روش صورت می گیرد یکی دندانه دادن و دیگری رنگرزی گیاهی .
3.رنگزدا
برای این که شستشویی که روی نخ انجام می گیرد و نور هم ثابت شود از رنگزدا استفاده می شود . رنگرزی به صورت گسترده و وسیع انجام می شود که این کار به صورت سنتی استفاده می شود . از مواد رنگی گیاهی هم معمولاً استفاده می شود که این سبب می شود که قالی از نظر رنگی زیبا باشد .
4.طراحی
در ادامه مراحل تولید فرش دستباف باید بیان داشت گاهی طرح قالی و یا قالیچه دستباف ، سفارش ویژه یک مشتری است . این سفارش هم شامل طرح و نوع نقشه ، هم رنگ زمینه و هم ابعاد است که باید مشخص گردد . گاهی نیز یک سری طرح های جدید و خاص هستند که بافته می شوند و سپس به فروش می رسند . با در نظر گرفتن ابعاد و رنگ زمینه و نوع نقشه ، حاشیه ها و ترنج طراحی می شود که آن را سیاه قلم گویند . بعد از این که طرح آماده شد وارد مرحله رنگ آمیزی می شویم و بعد از آن هم نقطه گذاری انجام می شود . در مرحله بعدی کاری که باید انجام شود کار صحافی است و تخته زنی نقشه .
5.بافندگی
اینجا که به مرحله نشان دادن هنر قالی باف می رسیم و طولانی ترین مرحله هم می باشد .تمام زحمات در این جا است که به نتیجه می رسند و اگر خوب انجام نشود بقیه ی زحمات هدر می رود .این مرحله را اکثر ما دیده ایم و شاید هم برای امتحان هم که شده پشت دار قالی نشسته ایم .
6.پرداخت
پس از این مراحل و بافت قالی ، به مرحله پرداخت می رسیم که شامل پرداخت و گره زنی می باشد .
7.کزدهی
در این مراحل از تولید فرش دستباف ، پشت قالی را با شعله های آتش کز می دهند و دلیل آن هم این است که برخی از ریشه هایی که پرز شده اند نابود شوند .
8.قالی شویی
قالی با یک سری موادی شسته می شود که خاصیت اسیدی نداشته باشند و سپس آن را خشک می کنند . اگر از مواد اسیدی استفاده شود باعث فرسودگی فرش می شود برای همین باید به آن دقت داشت . بعد از این که قالی شسته شد وارد مرحله آب گیری و خشکشویی می شویم .
این ها مراحل تولید فرش دستباف به صورت حرفه ای بودند که توسط کسانی که به صورت حرفه ای این کار را انجام می دهند و تولیدشان در سطح انبوه است حتماً انجام می گیرند .
Canada
USA
Japan